10 στρατηγικές χειραγώγησης από τα ΜΜΕ. Κάποιος κύριος εν' ονόματι Συλβαίν Τίμσιτ (και όχι ο ίδιος ο Νόαμ Τσομσκυ, όπως έγινε γνωστό εκ των υστέρων), βασιζόμενος στις θεωρίες του Αμερικανού γλωσσολόγου Νόαμ Τσόμσκυ, συνέταξε μία λίστα με τις 10 στρατηγικές χειραγώγησης από τα ΜΜΕ. Διαβάστε πόσο ταιριάζουν με την σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα και ανασύρετε το κριτικό σας φίλτρο απέναντι στους εκπαιδευμένους δημοσιογράφους της παραπληροφόρησης και της προπαγάνδας:
10 στρατηγικές χειραγώγησης από τα ΜΜΕ
1. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΣΠΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ
Το θεμελιώδες στοιχείο του κοινωνικού ελέγχου είναι η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής που έγκειται στην εκτροπή της προσοχής του κοινού από τα σημαντικά προβλήματα και τις αποφασισμένες από τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ αλλαγές μέσω της τεχνικής του κατακλυσμού συνεχόμενων αντιπερισπασμών και ασήμαντων πληροφοριών. Η στρατηγική της απόσπασης της προσοχής είναι επίσης απαραίτητη για να μην επιτρέψει στο κοινό να ενδιαφερθεί για απαραίτητες γνώσεις στους τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της ψυχολογίας, της νευροβιολογίας και της κυβερνητικής.
«Διατηρήστε την προσοχή του κοινού αποσπασμένη, μακριά από τα αληθινά κοινωνικά προβλήματα, αιχμάλωτη θεμάτων που δεν έχουν καμία σημασία. Διατηρήστε το κοινό απασχολημένο, τόσο πολύ ώστε να μην έχει καθόλου χρόνο για να σκεφτεί - πίσω στο αγρόκτημα, όπως τα υπόλοιπα ζώα» (απόσπασμα από το κείμενο: Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους).
2. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΛΥΣΕΩΝ
Αυτή η μέθοδος καλείται επίσης «πρόβλημα-αντίδραση-λύση». Δημιουργείται ένα πρόβλημα, μια προβλεφθείσα «κατάσταση» για να υπάρξει μια κάποια αντίδραση από τον κόσμο, με σκοπό αυτός ο ίδιος να ορίσει
τα μέτρα που η εξουσία θέλει να τον κάνει να δεχτεί.
Για παράδειγμα: Αφήνεται να ξεδιπλωθεί και να ενταθεί η αστική βία ή οργανώνονται αιματηρές επιθέσεις που αποσκοπούν στο να απαιτήσει ο κόσμος νόμους ασφαλείας και πολιτικές εις βάρος της ελευθερίας. Ή ακόμα: Δημιουργούν μία οικονομική κρίση ώστε να γίνει αποδεκτή ως αναγκαίο κακό η υποχώρηση των κοινωνικών δικαιωμάτων και η διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών.
3. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΔΙΑΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Για να γίνουν αποδεκτά τα διάφορα απαράδεκτα μέτρα, αρκεί η σταδιακή εφαρμογή τους, λίγο λίγο, επί συναπτά έτη. Κατά αυτόν τον τρόπο επιβλήθηκαν τις δεκαετίες του ΄80 και ΄90 οι δραστικά νέες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες (νεοφιλελευθερισμός): ανύπαρκτο κράτος, ιδιωτικοποιήσεις, ανασφάλεια, ελαστικότητα, μαζική ανεργία, μισθοί που δεν εξασφαλίζουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα, τόσες αλλαγές που θα είχαν προκαλέσει επανάσταση αν είχαν εφαρμοστεί μονομιάς.
4. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΒΟΛΗΣ
Ένας άλλος τρόπος για να γίνει αποδεκτή μια αντιλαϊκή απόφαση είναι να την παρουσιάσουν ως «επώδυνη και αναγκαία», εξασφαλίζοντας τη συγκατάβαση του λαού τη δεδομένη χρονική στιγμή και εφαρμόζοντάς τη στο μέλλον. Είναι πιο εύκολο να γίνει αποδεκτή μια μελλοντική θυσία απ' ό,τι μία άμεση. Κατά πρώτον επειδή η προσπάθεια δεν καταβάλλεται άμεσα και κατά δεύτερον επειδή το κοινό, η μάζα, πάντα έχει την τάση να ελπίζει αφελώς ότι «τα πράγματα θα φτιάξουν στο μέλλον» και ότι οι απαιτούμενες θυσίες θα αποφευχθούν. Αυτό δίνει περισσότερο χρόνο στο κοινό να συνηθίσει στην ιδέα των αλλαγών και να τις αποδεχτεί με παραίτηση όταν φτάσει το πλήρωμα του χρόνου.
5. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΣΑΝ ΑΥΤΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Η πλειονότητα των διαφημίσεων που απευθύνονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν λόγο, επιχειρήματα, προσωπικότητες και τόνο της φωνής, όλα ιδιαίτερα παιδικά, πολλές φορές στα όρια της αδυναμίας, σαν ο θεατής να ήταν μικρό παιδάκι ή διανοητικά υστερημένος. Όσο περισσότερο θέλουν να εξαπατήσουν το θεατή τόσο πιο πολύ υιοθετούν έναν παιδικό τόνο. Γιατί; «Αν κάποιος απευθύνεται σε ένα άτομο σαν αυτό να ήταν 12 χρονών ή και μικρότερο, αυτό λόγω της υποβολής είναι πολύ πιθανό να τείνει σε μια απάντηση ή αντίδραση απογυμνωμένη από κάθε κριτική σκέψη, όπως αυτή ενός μικρού παιδιού» (βλ. Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους).
6. ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ
Η χρήση του συναισθήματος είναι μια κλασική τεχνική προκειμένου να επιτευχθεί βραχυκύκλωμα στη λογική ανάλυση και στην κριτική σκέψη των ατόμων. Από την άλλη, η χρήση των συναισθημάτων ανοίγει την πόρτα για την πρόσβαση στο ασυνείδητο και την εμφύτευση ιδεών, επιθυμιών, φόβων, καταναγκασμών ή την προτροπή για ορισμένες συμπεριφορές.
7. Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΝΟΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ
Κάντε το κοινό να είναι ανήμπορο να κατανοήσει τις μεθόδους και τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο και τη σκλαβιά του. «Η ποιότητα της εκπαίδευσης που δίνεται στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις πρέπει να είναι η φτωχότερη και μετριότερη δυνατή, έτσι ώστε το χάσμα της άγνοιας μεταξύ των κατώτερων και των ανώτερων κοινωνικών τάξεων να είναι και να παραμένει αδύνατον να γεφυρωθεί» (βλ. Αθόρυβα όπλα για ήρεμους πολέμους).
8. ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΜΕ ΤΗ ΜΕΤΡΙΟΤΗΤΑ
Προωθήστε στο κοινό την ιδέα ότι είναι της μόδας να είσαι ηλίθιος, χυδαίος και αμόρφωτος.
9. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΕΝΟΧΗΣ
Κάντε τα άτομα να πιστέψουν ότι αυτά και μόνον αυτά είναι ένοχα για την κακοτυχία τους, εξαιτίας της ανεπάρκειας της νοημοσύνης τους, των ικανοτήτων ή των προσπαθειών τους. Έτσι, τα άτομα αντί να εξεγείρονται ενάντια στο οικονομικό σύστημα, υποτιμούν τους εαυτούς τους και νιώθουν ενοχές, κάτι που δημιουργεί μια γενικευμένη κατάσταση κατάθλιψης, της οποίας απόρροια είναι η αναστολή της δράσης. Και χωρίς δράση, δεν υπάρχει επανάσταση.
10. ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠ' Ο,ΤΙ ΑΥΤΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΤΟΥΣ ΕΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ
Κατά τα τελευταία 50 χρόνια, η ταχεία πρόοδος της επιστήμης έχει δημιουργήσει ένα αυξανόμενο κενό μεταξύ των γνώσεων του κοινού και εκείνων που κατέχουν και χρησιμοποιούν οι κυρίαρχες ελίτ. Χάρη στη βιολογία, στη νευροβιολογία και στην εφαρμοσμένη ψυχολογία, το σύστημα έχει επιτύχει μια εξελιγμένη κατανόηση των ανθρώπων, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά. Το σύστημα έχει καταφέρει να γνωρίζει καλύτερα τον «μέσο άνθρωπο» απ' ό,τι αυτός γνωρίζει τον εαυτό του. Αυτό σημαίνει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις το σύστημα ασκεί μεγαλύτερο έλεγχο και μεγάλη εξουσία πάνω στα άτομα, μεγαλύτερη από αυτήν που τα ίδια ασκούν στους εαυτούς τους.
Το κείμενο «Οι 10 στρατηγικές χειραγώγησης των μαζών» κυκλοφορεί μαζικά από το καλοκαίρι - στην Ελλάδα μας έφτασε στα μέσα του Δεκέμβρη - και αποδίδετο αρχικά στον Noam Chomsky. Λόγω του κειμένου αυτού, τα «επίσημα» μήντια κριτικάρουν ήδη τον Chomsky ως «οπαδό των θεωριών της παγκόσμιας συνωμοσίας» ή της «παγκόσμιας κυριαρχίας των illuminati »….
Σχετικά με το παραπάνω κείμενο ο Νόαμ Τσόμσκυ δήλωσε «Δεν έχω την παραμικρή ιδέα από πού προέρχονται όλα αυτά. Προσωπικά δεν έχω κάνει τέτοια λίστα, δεν έγραψα κάτι τέτοιο κι ούτε το δημοσίευσα στο internet. Υποθέτω ότι όποιος το έκανε θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι πρόκειται για ερμηνείες των όσων έχω γράψει εδώ κι εκεί, αλλά σε καμία περίπτωση, ούτε υπ’αυτή την διατύπωση, ούτε υπό μορφή λίστας».
Ο Νόαμ Τσόμσκυ είναι σίγουρα ένας άνθρωπος, του οποίου οι απόψεις του έχουν τουλάχιστον ενδιαφέρον. Επίσημα είναι καθηγητής στο Τμήμα Γλωσσολογίας και Φιλοσοφίας του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ). Αυτό όμως που τον διακρίνει είναι το πλούσιο ιστορικό του στον πολιτικό ακτιβισμό, ιδιαίτερα από τις αρχές της δεκαετίας του 60 και μετέπειτα.
Έντονη η κριτική του στους τομείς δράσης της εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ, αλλά δεν περιορίζεται μόνο εκεί. Σε άρθρο της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας της 13 Φεβρουαρίου 2011 αναφέρθηκε για παράδειγμα η συμπαράσταση που εξέφρασε προς τον ελληνικό λαό, υπογράφοντας μάλιστα το αίτημα της πρωτοβουλίας για σύσταση Επιτροπής Λογιστικού Ελέγχου (ΕΛΕ) του χρέους.
Μια αναφορά στον Τσόμσκυ δεν αρκεί να μείνει απλά στα 10 σημεία, που μπορεί ο καθένας να βρει πολύ εύκολα στο διαδίκτυο. Ιδιαίτερη αξία έχει να αναφερόμαστε συνολικά στις θέσεις του και στις απόψεις του. Για πολλούς ο Τσόμσκυ είναι ο μοναδικός εν ζωή συγγραφέας που το όνομά του αναφέρεται στον σχετικό κατάλογο όπου συμπεριλαμβάνονται άνθρωποι του πνεύματος όπως ο Πλάτωνας, ο Σαίξπηρ και ο Φρόυντ. Για έναν άνθρωπο λοιπόν, όπως ο Τσόμσκυ, είναι τουλάχιστον ιεροσυλία εάν τον προσεγγίσεις αποσπασματικά.
Παρακάτω παραθέτονται διάφορα link, όπως αυτό για το βιογραφικό του, έτσι όπως αυτό εμφανίζεται στη Βικιπαίδεια, το άρθρο στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία για την ΕΛΕ, καθώς και ένα άρθρο, όπου αναφέρονται οι απόψεις του σχετικά με το σχέδιο νόμου που προωθεί ο νεοεκλεγείς ρεπουμπλικανός κυβερνήτης της πολιτείας του Ουισκόνσιν, Σκοτ Ουόκερ και εντάσσεται στο πλαίσιο ενός σχεδίου για την μείωση του τεράστιου πολιτειακού δημοσιονομικού ελλείμματος. Το νομοσχέδιο αυτό καταργεί τις συλλογικές διαπραγματεύσεις στο δημόσιο τομέα για αυξήσεις άνω του πληθωρισμού, αφαιρεί από τα συνδικάτα το δικαίωμα να διαπραγματεύονται την περίθαλψη και τις συντάξεις, και επιτρέπει τις απολύσεις όσων «συλλογικά και οργανωμένα παρακωλύουν την εργασία» ή απουσιάζουν δίχως την έγκριση του εργοδότη, ενώ καταργεί και τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα των συμβασιούχων ορισμένου χρόνου.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, μεταξύ άλλων, είναι και η απάντηση που έδωσε όταν του ζητήθηκε να σχολιάσει τη νομοθεσία που υπέγραψε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπ.Ομπάμα για τη θέσπιση επιτροπής εορτασμού, τονίζοντας τη σημαντική συμβολή του Ρ.Ρήγκαν, σχετικά με την «αποκατάσταση του αισθήματος αισιοδοξίας στις ΗΠΑ». Είπε λοιπόν: «Εάν θέλεις να ελέγξεις ένα πληθυσμό, να τον κρατήσεις παθητικό, συνέχισε να τον χτυπάς στο κεφάλι και άφησέ τον να κοιτά κάπου αλλού. Ένας τρόπος να γίνει αυτό είναι να του δώσεις ένα θεό να προσκυνήσει».
Ίσως δεν αργήσει να έρθει και στην Ελλάδα η στιγμή που θα πρέπει να αποκαταστήσουμε το αίσθημα αισιοδοξίας μας και τότε αναγκαστικά θα πρέπει να μας δώσουν έναν θεό να προσκυνήσουμε. Εάν και αυτόν τον ρόλο τα τελευταία χρόνια στην Ελλλάδα τον παίζει ο θεός της μπάλας, είτε αυτός είναι του Ολυμπιακού, του Παναθηναϊκού, της ΑΕΚ, του ΠΑΟΚ, της ΑΕΛ κτλ. Μόνο που το αίσθημα απαισιοδοξίας έχει διογκωθεί επικίνδυνα τελευταία και δεν αρκεί ο συγκεκριμένος θεός για να αποκαταστήσει το αίσθημα αισιοδοξίας, καθώς δεν καλύπτει το σύνολο του πληθυσμού. Θα χρειαστεί, λοιπόν, κάτι πιο ΟΛΙΚΟ, για αυτό απαιτείται να έχουμε ανοιχτά τα μάτια και τα αυτιά μας, αλλά κυρίως το μυαλό και το κριτικό μας αισθητήριο καθώς τα πράγματα θα γίνονται ολοένα και πιο ζόρικα…
links:
